Een Zweed in hart en nieren

Week 5: vrijdag 19/02-donderdag 25/02

Welke associaties roepen Zweden bij je op? Vloeken op de bouwpakketten van de IKEA, of denk je spontaan aan de Zweedse balletjes van deze meubelgigant? Misschien kijk je wel verder dan ons eigen landje en denk je aan enorme bossen, rode houten huisjes aan een meer of zelfs aan Vikingen met hoorns op hun helm. Het gaat jullie verbazen hoe accuraat deze stereotypen zijn. In deze blog reflecteer ik op mijn eerste maand in Zweden en deel ik enkele eigenaardigheden van de Zweedse cultuur.

Eet- en drinkgewoontes

Fika maakt een groot deel uit van het dagelijkse leven van een Zweed. Het betekent samen koffie drinken. Maar eigenlijk is het veel meer dan dat. Deze koffiepauze is eigenlijk een voorwendsel om vrienden te ontmoeten, nieuwe mensen te leren kennen of om te netwerken met zakenmensen. Iedere dag leggen de Zweden – die vaak worden afgeschilderd als kalm, afstandelijk en asociaal – een half uurtje hun werk stil om samen gezellig koffie te drinken in een café of restaurant. Bij deze koffiepauze wordt er bovendien verwacht dat je zoetigheid eet. Er is steeds een uitgebreide keuze aan verschillende taarten, gebakjes en koeken.

Als je ooit in een IKEA-restaurant hebt geluncht, heb je waarschijnlijk al eens overwogen om Köttbullar (uitgesproken als shöttbullar) te bestellen. Het stereotype dat Zweden dol zijn op hun gehaktballen klopt helemaal. Je vindt veel verschillende soorten balletjes in de supermarkten of je kan het Zweeds nationaal gerecht ook zelf maken. Ik koop ze regelmatig in de supermarkt, maar heb ze nog niet op restaurant gegeten, en ik heb me er ook nog niet zelf aan gewaagd.

Naast Fika en Köttbullar behoort ook de Systembolaget tot de Zweedse eet- en drinkgewoontes. Dat is de monopolistische distributeur van alcohol in Zweden. Het is de enige plaats, naast restaurants, cafés en nachtclubs, waar Zweden drank kunnen kopen die meer dan 3,5% alcohol bevatten. In deze winkels, die door de overheid in goede banen worden geleid, wordt alleen alcohol verkocht. Ondanks het zware prijskaartje aan de drank trekt de Systembolaget dagelijks de aandacht van veel klanten. In de Zweedse supermarkten vind je dus geen wijn of wodka. Dat ligt wellicht aan het feit dat het hier niet acceptabel is om door de week of op zondag te drinken. Zweden moeten zich dan namelijk op hun werk focussen. Op vrijdag- en zaterdagavond is het dan wel helemaal oké om alcohol te drinken en te feesten. Erasmusstudenten maken echter soms een uitzondering op deze Zweedse officieuze regel.

Zweedse natuur

Zweden brengen hun tijd graag buiten door. Ze vinden het heerlijk om in contact te zijn met de prachtige Zweedse natuur. Hier word je ook verliefd op de idyllische meren omgeven door bossen, archipels met hun zacht gevormde stenen eilanden die uit het wateroppervlak oprijzen en kleine huisjes, rood geverfd, ingebed in een uitgestrekt groen landschap. Die rode huisjes die de typische Zweedse postkaart typeren, zijn trouwens niet enkel toeristische eyecatchers; heel Zweden staat er immers vol van.

Maar je komt Zweedse mensen niet alleen tegen in de ongerepte natuur, ze zijn ook nogal actief in hun vrije tijd. Zeer populaire sporten in Zweden zijn voetbal en ijshockey, die ze het liefst buiten beoefenen. En laat ons natuurlijk schaatsen niet vergeten!

Net zoals in België is de temperatuur in Zweden afgelopen week aanzienlijk gestegen. De Zweedse weersvoorspellingen hebben aangegeven dat het niet meer gaat vriezen in Linköping. Daarom hebben we deze week nog twee keer van het koude weer genoten om op het meer Roxen te gaan schaatsen.

Ook ben ik deze week voor de eerste keer gaan boulderen in een klimzaal in Norrköping. Bouldering lijkt op muurklimmen, maar deze klimsport wordt niet beoefend op een loodrechte muur. Wel op een echte of kunstmatige rots zonder het gebruik van een touw of zekering.

Zweedse gewoontes

Wat voor Amerikanen cowboys zijn, en voor Japanners samoerais, zijn Vikingen voor Zweden. Vikingen zijn de gepersonifieerde symbolen van de Zweedse natie. Je vindt ze op allerlei manieren in Zweedse souvenirwinkels, in films en als namen van sportteams. Ondanks het feit dat de Zweden trots zijn op hun Viking-afkomst, is hun uiterlijk door de eeuwen heen flink veranderd. De moderne Zweden zien er altijd piekfijn uit; in de Zweedse kleerkasten zit inmiddels een goed gevoel voor mode.

De Zweedse taal klinkt voor buitenlanders vaak prettig. Zweeds is niet de moeilijkste taal om te leren als je al Engels of Duits spreekt. Wel is het een grote uitdaging om het Zweeds te verstaan, aangezien ze snel spreken. Gelukkig kan je in Zweden overleven zonder kennis van de taal aangezien bijna iedereen perfect Engels spreekt. Toch ben ik deze week met een cursus ‘Zweeds voor beginners’ gestart. Mijn doel is om binnen enkele maanden in staat te zijn om een korte conversatie over alledaagse dingen met een Zweed te houden. Ik ben benieuwd hoe snel mijn taalkennis gaat vorderen.

Ten slotte wil ik nog een belangrijke Zweedse gewoonte aanhalen die je moet weten als je bij een Zweed op bezoek gaat. Voor je iemand zijn woning binnenstapt, hoor je altijd je schoenen uit te doen. Maak dus nooit de fout om met je schoenen in iemand zijn woning binnen te stappen en zorg er steeds voor dat je leuke kousen draagt.